125

HÉT INDISCH MAANDBLAD 67e JAARGANG • NR. 12 • JUNI 2023 • € 6,60 De favoriete gitaar van ... De mannen van Jaya muziekvrienden voor het leven Guitar Men2My Favorite Guitar Man Deze Moesson is een ode aan al die Guitar Men die hun gitaren kunnen laten zingen en anderen beroeren met hun muziek. H et komt door mijn vader, dat ik zo van gitaren houd. Mijn vader vulde mijn leven met muziek, met zijn gitaar. Hij is een geboren gitarist. Als kleine jongen was Elvis zijn grote idool. Hij schreef in Moesson dat hij zich thuis tussen de schuifdeuren als Little Elvis presenteerde, pommade in z’n kuifje en Tjalie’s oude mandoline als gitaar. Toen de familie Boon in Californië woonde, kreeg hij zijn eerste elektrische gitaar, gekocht bij een door-to-door salesman. En toen hij The Beatles in 1964 bij de Ed Sullivan Show zag, was hij verkocht en besloot een carrière in de muziek na te streven. En met succes, met verschillende bands haalde hij de Top 40 en met de roadsong Sausalito Summernight, geschreven in onze woning aan de Prins Mauritslaan in Den Haag, behaalde zijn band Diesel ook succes in de Verenigde Staten en Canada. Een aantal jaar geleden was ik in Sausalito in een klassieke Amerikaanse bar, mét jukebox. Met een kwartje in mijn hand speurde ik de nummertjes af. En ja, u raadt het al, tussen de te kiezen nummers stond Sausalito Summernight. Pretty darn cool. ten de akkoorden van Grease en pakte ik het meteen op. Om daarna - tot zijn verdriet - nooit meer te spelen. Ik heb nog weleens gezongen, in het schoolcabaret en met mijn vader in een gelegenheidsbandje, maar dat was het wel wat betreft mijn carrière in de muziek. Waar ik altijd van genoten heb, en nog steeds, is om mijn vader te zien spelen. Als hij op het podium staat en opgaat in de muziek en zijn gitaar laat zingen, dan ben ik verkocht. Iedere keer weer. Het genot, het plezier, het geluk dat dan van hem afstraalt, maakt mij evenzo gelukkig. Het is alweer een paar jaar geleden dat ik hem voor het laatst op het podium zag, maar pas was ik even bij hem thuis om iets op te halen en toen hoorde ik hem spelen op zijn gitaarkamer. De snelle noten en het warme geluid toverden meteen een glimlach op mijn gezicht. Even luisterde ik bij de dichte deur van zijn kamer, maar pakte toen snel mijn spullen en liet hem met zijn muziek. My favorite Guitar Man. Mijn leven is dus gevuld met muziek. Dat begon al bij mijn geboorte. Mijn vader illustreerde mijn geboortekaartje: uit een heen en weer rockende wieg steekt een gitaarhals. De tekst erboven: A new sound is born. In mijn babyalbum zitten foto’s van mij als baby tussen de gitaren van mijn vader. We luisterden naar The Beatles en Elvis, maar ook naar Albert Lee, Les Paul en Chet Atkins. En mijn vader leerde ook mij gitaar spelen toen ik een jaar of acht was. Naar zijn zeggen leerde hij me binnen tien minu- 3Inhoud INTERVIEW 10 16 35 36 40 Combinatiespel Vier gitaarcracks over leven op het podium en op kantoor De favoriete gitaar van … Zes topgitaristen en hun geliefdste snaarinstrument Even bellen met: Stephanie Teekens JazzmasterMania Patrick Kerger laat de vergeten sound van de Tielman Brothers herklinken Het andere geluid van Marcel Fisser Gitarist Marcel Fisser over zijn carrière en plannen voor de toekomst 36 26 REPORTAGE 46 Een wonderlijke reis: Deel 3 van een feuilleton door Hélène Weski PROFIEL 32 Krontjong De muziekstijl die iets zegt over wie we zijn Snaarverwanten 26 Indorocker Armand Mensingh over de gitaar, aanverwante instrumenten en hun bekendste - Indische en Molukse - bespelers MAKAN Makan bij Jaya 52 Moesson at saté bij de mannen van Jaya en blikte samen met hen terug op hun muzikale geschiedenis 4 52COLUMNS 15 Robin Block: 23 Aubrey van Leeuwen: 24 Frans Leidelmeijer: Dekking U(ke) and Me Andy Tielman (1938 - 2011) Godfather van de Nederpop 51 Patricia Jacob: Saté van tahu en tempeh IEDERE MAAND 6 8 9 10 Indopuzzel Oleh Oleh 39 Mijn poesaka : 58 Insta Indo 59 Anak Moesson: Met Sam, Solomon & 63 64 66 67 32 Nieuwtjes De badge van J.H. Vergouw Jeremiah, een sprookje en nog veel meer NIEUW! Gezien: Cindy Smits bezoekt voorstelling Rumah Saya (Mijn Thuis) Beleven Ting Ting Colofon Coverfoto: JAYA door Jessica Anthonio 510 Foto: Jessica Anthonio- I N T ERV I E W - Combinatiespel Gitaar spelen zit in hun genen, maar naast optreden met hun band hebben ze er ook altijd een baan bij gehad. Vier gitaarcracks over leven op het podium en op kantoor. ‘Door de vrijheid van het freelancen heb ik tijd genoeg voor muziek.’ Door Jessica Anthonio, Aubrey van Leeuwen en Ricci Scheldwacht Stanley van der Hoeven (66) is sinds twaalf jaar professioneel fotograaf. Daarvoor werkte hij op kantoor bij een verzekeringsmaatschappij maar na een reorganisatie was voor hem de lol eraf. Stanley: ‘In overleg met mijn werkgever zijn we in goede harmonie uit elkaar gegaan. Fotografie is altijd mijn hobby geweest dus ben ik voor een vakopleiding fotografie gegaan. Maar nadat ik mijn diploma had gehaald, kreeg ik niet meteen allerlei opdrachten. Op een dag was ik bij een toko in Zaandam. Ik vertelde de eigenaar dat ik fotografeerde. Hij zei dat hij een vriend in de modewereld had met wie ik eens moest praten. Dat bleek Eduardo Liem van BaroQco Jewelry te zijn. Eduardo ontwerpt naast zijn eigen sieraden ook kronen van nationale en internationale missverkiezingen. Ik ontmoette hem bij een missverkiezing in Zuid-Holland en ook al hadden we elkaar nooit gezien, we herkenden elkaar gelijk. Sindsdien fotografeer ik zijn sieraden en kronen voor zijn webshop. Dat kan ik allemaal thuis doen in mijn studio. Door de vrijheid van het freelancen heb ik tijd genoeg voor muziek.’ En die vrijheid kan hij goed gebruiken, want Stanley zit het komende jaar en het jaar daarop al bijna helemaal volgeboekt met optredens met zijn band The Rocking Players. Fotograferen is zijn werk maar muziek zit in zijn genen. ‘Mijn vader speelde vroeger ook al in bandjes en als zijn vrienden over de vloer kwamen kon ik als ik al in bed lag meegenieten van de melodieën. Overdag keek ik goed naar hoe ze akkoorden pakten, want dat wilde ik ook leren. Later, toen ik het spelen onder de knie kreeg, trad ik geregeld op met een band. We speelden akoestisch en maakten muziek in onder meer Holland Casino. Een boekingsbureau dat ook het management van Andy Tielman deed, vroeg of wij een cd met hem wilden opnemen. Natuurlijk wilden wij dat: Andy Tielman is The Godfather van Indorock! Helaas is dat toen niet doorgegaan, maar een jaar later mochten we met Andy optreden in Holland Casino. We hebben veel oefensessies met hem gehad en hij kwam ook geregeld bij mij thuis om met ons te repeteren. Maar het échte hoogtepunt van mijn carrière was toen Andy ons meevroeg om op te treden in Benidorm. Nu staan we met de band elk weekend wel op een kumpulan of pasar. Voor de oudere bezoekers is het een uitje, ze zoeken elkaar op, dat doen ze al sinds ze in Nederland zijn. De kumpulans en pasars zijn een uniek gebeuren dat pakweg over vijftien jaar niet meer in deze vorm zal bestaan, denk ik. De eerste generatie ontvalt ons heel snel. Daarom wil ik ze, nu het nog kan, een mooie beleving geven en zelf geniet ik er ook met volle teugen van natuurlijk.’ 11- I N T ERV I E W - De favoriete gitaar van... Ze zijn vaak eigengereid, staan minder in het middelpunt dan de zanger, ogen nonchalant en zijn juist daardoor de coolste gasten van de band. Met hun solo’s oogsten ze bewondering, maar evengoed moeten ze dienend kunnen zijn en het absolute overzicht behouden, al kunnen ze soms ook helemaal opgaan in hun gitaar met wie ze een hechte twee-eenheid vormen. Zes topgitaristen over hun weg naar het podium, hun liefde voor muziek en de emotionele band met hun lievelingsgitaren. Door Ricci Scheldwacht 16Hans Bax (86) is Indorocker van het eerste uur. Hij maakte furore met The Real Room Rockers en de Javalins en speelde in de jaren 60 ook bij de Tielman Brothers. Hij treedt nog altijd op. Voor Hans Bax is er maar 1 gitaar die ertoe doet: de Fender Jazzmaster. JA Z ZMASTER Hij heeft er twee: een witte waar hij altijd op speelt en een blauwe die hij al een hele tijd niet heeft aangeraakt. Thuis op de bank in Den Haag legt hij het verschil uit. De blauwe heeft een bredere hals dan de witte. Op de witte speelt hij soepel. Op de blauwe lukt dat niet meer zo makkelijk. Je kunt niet zomaar van de ene naar de andere gitaar switchen als je er eentje lang ongebruikt laat. De Jazzmaster is de perfecte gitaar voor Indorock. Beter dan de Gibsons waar Indo’s eerst op speelden. Foto: Ricci Scheldwacht Hans Bax: ‘Als je de snaren op een Gibson aanslaat komt het geluid niet meteen in de versterker. Er zit een fractie van delay - vertraging - in. Bij de Jazzmaster hoor je de klank direct, zonder enige vertraging. Indorock speel je on the top, heel snel after de beat, stuwend.’ Hij doet het voor: ‘takatakakatatatakatak!’ In de documentaire Klanken van oorsprong van Hetty Naaijkens-Retel Helmrich kun je goed horen wat hij bedoelt. Bij Indorock slaat de gitarist de snaren sneller aan dan gebruikelijk bij rock-‘n-roll. Bij de Indorocker zit er - oneerbiedig gezegd - een hupje in. Daarbij zijn Indorockers showmannen. Pa Tielman hield zijn zoons al voor dat het publiek niet luistert met de oren maar met de ogen. De Tielman Brothers haalden daarom enorme capriolen uit als ze op het podium speelden. Hans Bax: ‘De Jazzmaster is een goede showgitaar. Probeer zo’n zware Gibson maar achter op je rug te houden of in je nek te leggen.’ Zijn witte Jazzmaster heeft hij al heel lang. ‘Deze is uit 1962. Gekocht bij Radio Barth in Stuttgart. Wij kochten allemaal we onze gitaren daar. Sommige gitaristen zijn heel zuinig op hun gitaar. Voor mij zijn gitaren gewoon Gebrauchsgegenständen, zoals ze in Duitsland zeggen. Het geeft niet als een krasje op komt. Daar kunnen een Indorocker en zijn gitaar wel tegen.’ 17- P R O FI EL - Iedereen weet wat krontjong is, toch? Nou, misschien is het warme geluid dat de ouderen aan Indië doet denken voor de jongere generaties niet zo’n vanzelfsprekendheid. Door de jaren heen is er veel gezegd en geschreven over deze muziek in Moesson. We doken ons archief in om wat stemmen van toen iets te laten vertellen over dit bijzondere erfgoed. Samenstelling Vivian Boon 32